Slaaponderzoek – Actigrafie
Actigrafie is een onderzoeksmethode waarmee het slaap-waakritme wordt geanalyseerd. Dit onderzoek wordt ingezet bij mensen met vermoedelijke slaapproblemen of een verstoord bioritme. Door gedurende meerdere dagen bewegingen te meten met een actigraaf, een klein apparaatje dat om de pols wordt gedragen, kan een specialist inzicht krijgen in de slaappatronen. Actigrafie wordt vaak gebruikt als aanvulling op een uitgebreider slaaponderzoek.
Wat is actigrafie?
Actigrafie is een niet-invasieve methode om het slaap-waakpatroon over een langere periode te onderzoeken. Dit onderzoek wordt voornamelijk gebruikt om slaapproblemen te detecteren die verband houden met een verstoord circadiaan ritme, zoals insomnie, een verlate slaapfase of jetlag.
Bij actigrafie draagt een patiënt een actigraaf, een klein apparaat ter grootte van een horloge, gedurende meerdere dagen tot weken. Dit apparaat registreert bewegingen en activiteitspatronen, zodat de onderzoeker weet wanneer iemand slaapt en wakker is. Deze methode biedt een betrouwbare indicatie van de slaapkwaliteit en wordt vaak ingezet als eerste stap in een slaaponderzoek.
Wanneer is actigrafie nodig?
Een specialist kan actigrafie aanbevelen bij klachten die duiden op een verstoord slaapritme. Dit onderzoek wordt vaak ingezet bij:
- Problemen met inslapen of doorslapen
- Onregelmatige slaappatronen
- Vermoeden van een circadiaanse slaapstoornis
- Chronische vermoeidheid zonder duidelijke oorzaak
- Onderzoek naar de effectiviteit van een slaaptherapie
Hoe verloopt een actigrafieonderzoek?
Het onderzoek begint met het plaatsen van de actigraaf om de pols. De patiënt draagt dit apparaat dag en nacht, meestal voor een periode van één tot twee weken. Gedurende deze periode registreert het apparaat:
- Het aantal bewegingen per tijdsinterval
- De slaapduur en waakmomenten
- Ritmische patronen die duiden op een verstoord slaap-waakritme
- Eventuele perioden van rust en activiteit overdag
Om een completer beeld te krijgen, wordt actigrafie vaak gecombineerd met een slaapdagboek waarin de patiënt zijn of haar slaap- en waakmomenten noteert. Na afloop analyseert een specialist de verzamelde gegevens en beoordeelt of verder onderzoek nodig is.
Mogelijke uitkomsten en vervolgstappen
Op basis van de resultaten van een actigrafie beoordeelt een specialist of er sprake is van een slaapstoornis. Als het slaap-waakritme normaal blijkt te zijn, zijn er geen afwijkingen en is verdere behandeling niet nodig. Wanneer de biologische klok niet synchroon loopt met het dag-nachtritme, wijst dit op een verstoord circadiaan ritme, een vorm van slaapstoornis die aandacht vereist.
Soms tonen de resultaten onregelmatige slaappatronen aan, wat kan wijzen op insomnie of hypersomnie. Als de gegevens onvoldoende duidelijkheid bieden, kan een uitgebreider onderzoek nodig zijn, zoals een polygrafie of een polysomnografie.
De behandeling hangt af van de diagnose. Bij een verstoord slaapritme kunnen aanpassingen in de slaaphygiëne, lichttherapie of medicatie zoals melatonine worden aanbevolen.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Het onderzoek duurt meestal één tot twee weken, afhankelijk van de klachten en het doel van de metingen.
Ja, actigrafie geeft een goed beeld van het slaap-waakritme, maar kan minder nauwkeurig zijn dan een slaaponderzoek in een kliniek.
Nee, het onderzoek is volledig pijnloos. De actigraaf wordt als een horloge om de pols gedragen en hindert het dagelijks leven nauwelijks.
In sommige gevallen wordt actigrafie vergoed bij een medische indicatie. De vergoeding hangt af van de zorgverzekeraar en de verwijzing van een specialist.
Na het onderzoek worden de verzamelde gegevens geanalyseerd. Afhankelijk van de uitkomsten kan een specialist verdere behandeling of aanvullend onderzoek adviseren.
